ĐÌNH – ĐỀN LƯƠNG SỬ

Đình Lương Sử (cũng gọi là Đền Lương Sử thờ Thái úy Phạm Cự Lượng) hiện ngự tại ngõ Lương Sử A, phố Quốc Tử Giám, phường Văn Chương, quận Đống Đa, Hà Nội.

Theo cuốn Đại Việt Sử ký toàn thư và Việt Điện U Linh thì Đình – Đền Lương Sử được dựng vào năm Đinh Sửu (1034), niên hiệu Thông Thụy (1034-1038) năm thứ tư, theo ý chỉ của vua Lý Thánh Tông (trước khi xây dựng Văn Miếu – Quốc Tử Giám 36 năm). Đình – Đền Lương Sử thuộc quần thể Văn Miếu – Quốc Tử Giám có bề dày lịch sử gần 1000 năm, như vậy, đến nay, Đình – Đền Lương Sử đã có bề dày lịch sử là 978 năm, hiện còn lưu giữ được thần phả và nhiều sắc phong của các triều đại phong kiến. Đền được Vua Lý Thánh Tông cho lập để thờ Hồng Thánh Đại Vương Phạm Cự Lượng là Đại tướng đời Đinh Tiên Hoàng. Đôi câu đối ở Đình – Đền Lương Sử và các đền thờ ông ở vùng biển Nam Định đã khái quát công lao của ông: “Khuông Lê vĩ tích tồn sơn hải, Bình Tống, anh thanh quán cổ kim” (Công lớn phò giúp nhà Tiền Lê, còn tồn tại với nước non. Tiếng vang oai hùng đánh giặc Tống, còn vọng mãi từ xưa đến nay).

Đức Hồng Thánh Đại Vương Phạm Cự Lượng sinh ngày 20 tháng 10 năm Giáp Thìn (tức ngày 8 tháng 12 năm 944), tại làng Trà Hương, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương (nay là thôn Thụy Trà, xã Nam Trung, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương). Ông có công lớn, giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 xứ quân được phong chức Phòng Ngự sử tiên phong Tướng quân giữ cửa biển Đại Ác (Nam Định) rồi Tâm phúc Tướng quân coi việc thị vệ. Khi Triều Đinh có biến (Đinh Tiên Hoàng và Đinh Toàn bị ám hại), giặc Tống lăm le xâm lược nước ta, ông đã phò Thập đạo tướng quân Lê Hoàn lên ngôi rồi được Lê Hoàn phong làm Đại Tướng quân, cùng Lê Hoàn cầm quân đánh thắng quân xâm lược Tống năm Tân Tỵ (981). Năm Nhâm Ngọ (982), ông lại phụng mệnh vua đi đánh và thắng Chiêm Thành. Hết giặc, đất nước thái bình, năm Quý Mùi (983), ông được vua Lê Hoàn trao trọng trách đi khai sông, làm đường tại Thanh Hóa. Công trình đào sông nhà Lê do Lê Hoàn khởi xướng, Phạm Cự Lượng thực hiện là con đường giao thông thuỷ nội địa đầu tiên của Việt Nam. Ông còn lập trại luyện quân cung cấp quân sĩ cho triều Lê Đại Hành. Phạm Cự Lượng là người có công đầu trong sự nghiệp của Lê Hoàn với công giúp Đinh, phò Lê, đánh Tống, bình Chiêm, Thời bình – Khai sông trị thuỷ. Do công lao to lớn của ông, năm Bính Tuất (986), ông được vua Lê Đại Hành phong tới chức Thái úy là chức quan đầu triều.

Đình – Đền Lương Sử nơi thờ ông một thời gian dài bị lấn chiếm. Nhân dân làng Lương Sử từ năm 1997 đã dần dần đòi lại được một phần đất và trùng tu khôi phục lại nhờ sự đóng góp công của của nhân dân phường Văn Chương, làng Lương Sử xưa và thập phương, nay đã khang trang. Mặc dù ngôi đền đã nhiều lần tu sửa, nhưng vị trí và hướng của đền (hướng Bắc) vẫn được giữ nguyên… Ngoài Đền chính thờ ông tại Lương Sử – Hà Nội, nhân dân còn lập nhiều Đền thờ ông ở: Đồng Cổ (Thiệu Yên – Thanh Hóa, nơi ông đào sông làm đường), Hưng Nguyên – Nghệ An, Phú Bình – Thái Nguyên (nơi ông được Vua cử phụ trách việc khai thác gỗ về xây dựng Thành Hoa Lư và khai thác gỗ cho trận đánh Tống ở Bạch Đằng), vùng biển Nam Định (nơi ông được vua ban 7 thực ấp, ông từng sống ở đó và lo việc triều đình), và Ninh Bình là nơi hoạt động chính của ông tại triều Đinh và triều Lê…

Hàng năm, vào 20 tháng Giêng – Tế Xuân, 20 tháng 7 âm lịch – Tế Thu, 12 tháng 9 âm lịch – lễ giỗ, đồng thời là nơi hội họp thường xuyên của tổ dân phố Lương Sử. Mấy năm gần đây, Hội đồng Toàn quốc họ Phạm Việt Nam khóa VI thông tin và tổ chức kết nối, 3 nơi chính thờ ông là Đình Lương Sử, Thị trấn Yên Ninh – Ninh Bình và quê ông (Thụy Trà  – Hải Dương) đã gặp gỡ nhau để cùng tưởng nhớ, dâng hương. Bà con làng Lương Sử và đệ tử của Đền Lương Sử còn quyên góp tiền đưa về Ninh Bình đóng góp tu bổ ngôi mộ mà họ Phạm Ninh Bình xác định là mộ Thái úy Phạm Cự Lượng… Đình – Đền Lương Sử với lịch sử hình thành và xây dựng gần 1000 năm, với việc thờ một vị anh hùng dân tộc có nhiều công lao lớn với đất nước từ thời Đinh – Tiền Lê, còn lưu giữ được thần phả và nhiều sắc phong của các triều đại phong kiến, với những hoạt động văn hóa truyền thống liên tục, rất xứng đáng là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia.

Hiện, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã hoàn thiện hồ sơ xếp hạng ngôi Đình – Đền 1000 năm tuổi này là di tích lịch sử văn hóa.

[embeddoc url=”/wp-content/uploads/2017/10/Đình-Đền-Lương-Sử.docx” width=”0px” height=”0px” download=”all” viewer=”microsoft” text=”Tải xuống: dinh den luong su.docx”]

Hits: 1491

Leave a Reply

Thư điện tử của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *