MIẾU THUẬN TỐN

Miếu Thuận Tốn thuộc thôn Thuận Tốn, xã Đa Tốn, huyện Gia Lâm. Miếu còn có tên là miếu Cầu Vương, vì di tích nằm ngay tại Cầu Vương, ngoài ra dân làng còn hay gọi là miếu Thượng.

Là một di tích kiến trúc cổ nằm trên mảnh đất có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời, ngôi miếu Thuận Tốn mang trong bản thân mình nhiều giá trị và là nơi thờ phụng thành hoàng của Thôn Thuận Tốn. Thông qua 15 đạo sắc phong hiện còn có thể thấy rằng miếu thờ hai vị thần mà theo nhân dân địa phương là hai anh em Bát Bộ Ma Vương và Đại Ma Vương.

Hiện tại, theo các cụ cao tuổi trong thôn thì miếu chỉ thờ chính một thần Bát Bộ Ma Vương. Theo 10 sắc phong hiện còn tại miếu, trong đó sớm nhất là sắc Minh Mệnh thứ 2 (1821) và muộn nhất là triều vua Khải Định thứ 9 (1924) thì ông được các triều đại phong tặng là Trấn Định chi thần. Vị thần Đại Ma Vương hiện ở đình còn năm sắc phong tặng cho vị thần này, trong đó sớm nhất là vào năm Cảnh Hưng thứ 28 (1767) và muộn nhất là năm Khải Định thứ 9(1924).

Như vậy, thông qua hệ thống sắc phong, có thể thấy rõ hai vị thành hoàng đều là những vị thần có công với dân với nước.

Miếu Thuận Tốn thuộc về loại hình di tích tôn giáo truyền thống của dân tộc. Với những giá trị hiện còn di tích đã được Bộ Văn hoá -Thông tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1996.

Miếu hiện mang kiến trúc thời Nguyễn. Song dựa vào hệ thống 15 đạo sắc có niên đại sớm nhất Cảnh Hưng 28 (1767) để đoán định thì miếu có niên đại xây dựng từ trước đó rất nhiều. Điều này khá phù hợp với sự phát triển và truyền thống văn hóa lâu đời của vùng đất Thuận Tốn.

Các công trình kiến trúc của miếu từ ngoài vào gồm tiền tế, thiêu hương và hậu cung kết cấu theo kiểu chữ đinh.

Tiền tế xây kiểu tường hối bít đốc tay ngai, mái lợp ngói ta. Bờ nóc đắp kiểu bờ đinh, chính giữa bờ đinh trang trí đắp nổi hình hổ phù đội mặt trời lửa, hai đầu đốc mái đắp hình rồng quay vào nóc mái. Hai hồi hiên xây hai trụ biểu kiểu lồng đèn cao ngang nóc mái, trụ có mặt cắt hình vuông, thân tạo gờ nổi, trên khắc đôi câu đối bằng chữ hán cổ, đỉnh trụ đắp tượng nghê ở tư thế hướng vào trong.

 Các bộ vì đều được bào trơn, kẻ soi đóng bén nhẹ nhàng, gian giữa phía trong kê một hương án gỗ trang trí khá đẹp, phía trên treo một bức hoành phi ghi bốn chữ hán “Vạn cổ tối linh”.

Thiêu hương (còn gọi là phương đình) được đặt ở giữa tiền tế và hậu cung. Đây là một kiến trúc dạng chồng diêm hai tầng tám mái, mái lợp ngói mũi hài cổ, các góc mái được làm thành đao cong tạo ra sự bay bổng cho kiến trúc. Phần cổ diêm phân cách giữa mái thượng, mái hạ được trang trí bằng hoa văn hình học. Toàn bộ kết cấu của nhà thiêu hương được dựng trên bốn hàng cột lớn xây gạch, đặt trên các chân tảng bằng đá tạo kiểu trên tròn dưới vuông. Các cửa tạo kiểu vòm cuốn thông với tiền tế và hậu cung, nền nhà lát gạch, giữa nhà đặt một long đình và một bát bửu bằng gỗ sơn son thiếp vàng lộng lẫy.

Hậu cung có kết cấu kiểu chữ đinh chia làm hai phần, phần ngoài là một nếp nhà ngang ba gian, được làm năm Khải Định thứ 4, xây kiểu tường hồi bít đốc tay ngai, bờ nóc đắp kiểu bờ đinh, giữa bờ nóc đắp hình hổ phù đội mặt trời lửa, hai đầu đốc mái xây trụ vuông nhỏ. Nội thất chia làm ba gian, mặt bằng bốn hàng chân cột, các vì nhà được làm thống nhất theo kiểu vì chồng rường và được trang trí hoa văn thực vật, văn xoắn, các nét chạm mềm mại và nổi khối.

Trải qua một thời gian dài tồn tại, di tích miếu Thuận Tốn còn bảo lưu được một số di vật có giá trị văn hóa nghệ thuật cao. Đồ giấy gồm 15 đạo sắc phong thần, sớm nhất là sắc phong có niên hiệu Cảnh Hưng năm thứ 28 triều vua Lê Hiển Tông (1767). Muộn nhất là đạo sắc năm thứ 9 niên hiệu Khải Định (1924). Đáng chú ý là đạo sắc phong của Quang Trung đề ngày 5 tháng 5 năm thứ 5 niên hiệu Quang Trung (1792).

Đồ gỗ gồm hai chiếc ngai thờ, một lớn một nhỏ được chạm khắc tỉ mỉ các đề tài rồng, lưỡng long chầu nguyệt, cánh sen, hoa dây; giá chúc thư văn sơn son thiếp vàng hình chữ nhật đặt trên lưng hai con nghê; biển gỗ hình chữ nhật, hai góc trên cắt vát, trên mặt biển gỗ chạm nổi ba chữ “Trung nghĩa dân”. Bên phải phía trên có dòng chữ nổi: “Gia Lâm huyện, Thượng Tốn xã do năng kiên tâm, hiệu lực công ngữ tắc đồ phong bản tứ tinh tường”, bên dưới phía trái có dòng chữ nổi: “Cảnh Hưng ngũ niên thập nguyệt nhị thập nhất” nghĩa là: ngày 20 tháng 10 năm thứ 5 niên hiệu Cảnh Hưng (1745)…..

Qua thời gian dài tồn tại, quy mô bề thế và vẻ đẹp cổ kính của ngôi miếu tuy không còn bảo lưu được nguyên vẹn. Song tự bản thân di tích vẫn là vốn cổ quý giá trong kho tàng di sản văn hóa nước nhà. Giá trị của di tích được thể hiện trên nhiều mặt, từ nội dung lịch sử, ý nghĩa khoa học đến khối kiến trúc vật chất hiện còn.

Miếu Thuận Tốn – nơi thờ phụng vị thần thành hoàng làng. Miếu có vẻ đẹp độc đáo của kiến trúc cổ, những nét đẹp cổ kính nay được khẳng định qua sự bố cục chặt chẽ, các công trình kiến trúc hài hòa với cảnh quan thiên nhiên với những nếp nhà mái đao công vút cổ kính ẩn hiện dưới tán cây đa cổ thụ tạo sự tôn nghiêm tĩnh lặng nằm ở bên bờ sông Đại Bi xưa nối với sông Nghĩa Trụ.

Giá trị về mặt điêu khắc nghệ thuật được thể hiện rõ nét qua khối lượng di vật hiện còn lưu lại trong miếu như: long ngai bài vị sơn son thiếp vàng lộng lẫy, cùng với kỹ xảo đục chạm điêu luyện, nét chạm chau chuốt mạch lạc. Đây là một tác phẩm hoàn hảo mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XVIII-XIX.

 Giá chúc thư văn làm năm Thịnh Đức thứ 4(1656) với các đường nét chạm nổi sống động hình ngũ long trong lá đề và hình ảnh rồng uốn lượn cong mình như hình sin rất mềm mại. Đây là bức chạm trên gỗ rất đẹp và hiếm quý ở nước ta. Cùng với những giá trị trên đây miếu Thuận Tốn còn bảo lưu được bộ di vật văn hóa lịch sử có niên đại trải dài trong ba triều đại Lê – Tây Sơn – Nguyễn.

Miếu Thuận Tốn là một di tích lịch sử văn hóa quý cần được bảo tồn và phát huy tác dụng. Đối với dân làng Thuận Tốn ngôi miếu là niềm tự hào, nơi lưu giữ những truyền thống văn hóa dân tộc, nơi sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng và củng cố mối đoàn kết trong cộng đồng làng xã.

[embeddoc url=”/wp-content/uploads/2017/09/Miếu-Thuận-Tốn-Đa-Tốn.docx” width=”0px” height=”0px” download=”all” viewer=”microsoft” text=”Tải xuống: mieu thuan ton da ton.docx”]

Hits: 839

Leave a Reply

Thư điện tử của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *